اگر در مدیریت پروژه ساختمانی تازه کار هستید، مطلبی که برای شما آماده کردهایم، اصول اساسی مدیریت پروژه های ساختمانی را به شما آموزش خواهد داد. به کمک این مطلب روشهای مناسب برای اجرای پروژه های ساختمانی و مدیریت این پروژه ها را آموخته و با نقش مدیر پروژه در پیشبرد درست این پروژه ها آشنا خواهید شد. مدیریت پروژه نیاز به مهارتهایی دارد که به کمک آن میتوانید، پروژههای پویا و حساس ساختمانی به زمان را در هر اندازه و محدودهای مدیریت نمایید.
مدیریت پروژه ساختمانی چیست؟
طبق نظر انستیتوی مدیریت پروژه (PMI) هنر هدایت و هماهنگی منابع انسانی و مادی در طول زندگی یک پروژه با استفاده از تکنیکهای مدرن مدیریتی، برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده با در نظر گرفتن محدودیتها، هزینه، زمان و کیفیت است.میتوانیم این تعریف را به مدیریت پروژه ساختمانی یا CPM نیز تعمیم دهیم. مدیر پروژه های ساختمانی برای رسیدن به همین اهداف منتها در زمینه ساخت و ساز تلاش میکند.
یک مدیر پروژه ساختمانی به چه مهارتهایی نیاز دارد؟
مدیریت پروژه ساخت و ساز معمولاً شامل وظایف پیچیده ای است. پیچیدگی این وظایف بسته به سطح و وسعت کار میتواند متفاوت باشد. هر چه پروژه بزرگتر و پیچیده تر باشد، مدیر پروژه به مهارتهای بیشتر و قدرت بالاتری در پیشبرد پروژه نیاز دارد.
مهارتهای مورد استفاده در اجرای پروژه ساختمانی عبارت از توانایی در برقراری ارتباط، داشتن دانش عمیق در مورد روند ساخت و ساز، توانایی حل مسئله، قدرت مذاکره، شناخت نسبی به قوانین مربوط به حوزه ساخت و ساز، دانش در امور مالی، مهارتهای مدیریت کسب و کار، میانجیگری و غیره است.
تاریخچه مدیریت پروژه ساختمانی، از اهرام ثلاثه تا برجهای امروزی
شاید باور کردنی نباشد اما می توان قدمت مدیریت پروژه ساختمانی را از زمان اهرام بزرگ مصر دانست. زیرا هر وقت پروژههای ساخت و ساز وجود داشته باشد، حتما مدیران پروژه ساخت و ساز نیز وجود داشتهاند. با این حال، برای قرنها، شخصی که ناظر ساخت یک سازه پیچیده بود، اغلب با عنوان معمار شناخته میشد. تصور میشود در سازه های باستانی مانند اهرام بزرگ مصر و قناتهای رم باستان نیز چنین باشد.
نقش مدیر پروژه
مدیران پروژههای ساخت و ساز مسئولیت پیشبرد پروژه را طبق برنامه بر عهده میگیرند. هدف، این است که پروژه مدیریت شود تا در زمان مقرر، با بودجه در نظر گرفته شده و مطابق با نقشهها و مشخصات فنی از پیش تعیین شده، به پایان برسد.
در کنار این موارد ممکن است مدیر پروژه، مسئول امور مالی، برنامه ریزی، استخدام پیمانکاران و کارگران و سایر امور نیز باشد.

مسئولیت های یک مدیر پروژه ساختمانی چیست؟
طبق آنچه، انجمن مدیریت پروژه ساخت و ساز آمریکا به عنوان یک نهاد صدور گواهینامه و حمایت از مدیریت پروژههای ساختمانی ایالات متحده اعلام کرده است، میتوان 120 مسئولیت مشترک را برای مدیران پروژههای ساختمانی در نظر گرفت.
این مسئولیت ها در این هفت دسته قرار دارند:
- مدیریت پروژه
- مدیریت هزینه
- مدیریت زمان
- مدیریت کیفیت
- مدیریت قرارداد
- مدیریت ایمنی
- شیوه های حرفهای مدیریت (مدیریت تیمی که روی پروژه کار میکند، تعیین نقش و مسئولیتهای هر شخص و غیره)
اصول کلیدی مدیریت پروژه ساخت و ساز
مدیر پروژه ساخت و ساز به مهارتهای مختلف، همراه با توانایی ارتباط با طیف متنوعی از افراد و پیمانکاران فرعی، برای هدایت پروژه نیاز دارد. اما در کنار همه این مهارتها اصولی وجود دارد که رعایت آنها، موفقیت او را تضمین میکند. مهم است که مدیران پروژههای ساختمانی اصول مدیریت پروژه را در هر پروژه رعایت کنند. این اصول عبارتند از:
بررسی قابلیت اجرا قبل از شروع پروژه
شما نمیتوانید یک پروژه را شروع کنید، مگر اینکه بدانید قادر خواهید بود آن را به پایان برسانید یا نه. حالا سوال اینجاست که چگونه میتوانیم این مساله را تشخیص دهیم؟ شما باید یک مطالعه امکانسنجی جامع انجام دهید و در آن اهداف، هزینه و جدول زمانی را در نظر بگیرید.
این کار به شما کمک میکند تا محدودیتها را بشناسید و بررسی کنید که با این محدودیتها، منابع لازم برای موفقیت در پیادهسازی پروژه ساختمانی را دارید یا خیر. همچنین در این مرحله موارد و خطرات یا ریسکهای احتمالی را شناسایی خواهید کرد.

تعریف پروژه و برنامهریزی
یک اصل مهم در اجرای پروژههای ساخت و ساز، این است که اهداف خود را در یک جدول زمانی بیاورید. به نقاط عطف (مایلاستون) پروژه و منابع مورد نیاز و بودجه اختصاص یافته، اشاره کنید. این برنامه باید کاملاً شفاف و با رعایت همه جزئیات باشد. این برنامه باید به قدری شفاف و قابل فهم باشد که با خواندن آن، همه متوجه کارهایی که باید در طول پروژه انجام دهند، بشوند. برنامه اجرای پروژه باید شامل جزئیات هزینه، منابع، زمان، کیفیت و ارتباطات مورد نیاز باشد.
اجرا و راه اندازی پروژه
حالا وقت اجرای پروژه است. مطابق با برنامه پیش بروید. هر چند در فرآیند اجرا ممکن است نیاز به تغییراتی داشته باشید اما به تعهدات خود در مورد بازه زمانی تحویل کار وفادار باشید. در طول این مرحله به طور مرتب جلسه ها برگزار و گزارشات پیشرفت کار را فراموش نکنید. این جایی است که مهارتهای مدیریت پروژه شما، مورد آزمایش قرار میگیرد.
پیگیری پیشرفت پروژه
اگر راهی برای نظارت بر پروژه ساخت و ساز نداشته باشید، نمیتوانید از پیشرفت آن مطلع شوید. تعیین شاخصهای اصلی هزینه، زمان و کیفیت به شما کمک میکند تا درک درستی از میزان پیشرفت پروژه داشته باشید. و همچنین در هر لحظه متوجه انحراف خود از اهداف پروژه شده و سریعتر در جهت رفع مشکلات اقدام کنید. اینگونه احتمال شکست پروژه بسیار کم خواهد شد. بنابراین، در تمام مدت اجرای پروژه انعطافپذیر باشید و با خود را با تغییرات سازگار کنید.
نکاتی برای مدیریت پروژه ساختمانی
نکاتی وجود دارد که برای موفقیت به عنوان یک مدیر پروژه ساخت و ساز باید آنها را رعایت کنید. در پایان این مطلب به رایجترین این نکات اشاره می کنیم:
۱- شفاف صحبت کنید.
۲- ارتباط خوب برای موفقیت هر پروژه ساختمانی حیاتی است.
۳- روی مهارتهای رهبری خود کار کنید و بیش از هر چیز فروتن باشید.
۴- به روز باشید فناوری همیشه در حال تغییر است. در مورد آخرین فناوریها و نرمافزارهای مدیریت پروژه اطلاعات کسب کنید و از آموزش غافل نباشید.
۵- قدرت مذاکره خود را بالا ببرید. شما در طول یک پروژه تقریبا با همه افراد درگیر در پروژه مذاکره خواهید کرد. شما بایستس مشتریان، پیمانکاران فرعی و فروشندگان و حتی اعضای تیم خودتان را در مذاکره تحت تاثیر خود قرار دهید.
منابع:
https://www.smartsheet.com
www.projectmanager.com
www.wrike.com