هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
07
اسفند
اسفند
اهمالکاری، رشد و بهبود فردی
اهمال کاری چیست؟
فهرست مطالب
نمایش
یکی از مشکلات مهمی که امروزه در بسیاری از سازمانها و شرکتهای مختلف شاهد افزایش آن هستیم، موضوع اهمال کاری کارکنان و پرسنل است که بر روی خروجی مطلوب سازمان نظیر عملکرد، کارایی و بهرهوری بالا اثر گذاشته و باعث به وجود آمدن متغیرهای نامطلوب سازمانی همچون جابهجایی، غیبت، خطاهای انسانی و … میشود که در نتیجه آن اهداف و پیشرفت در کارها یا با تأخیر صورت میگیرد یا اینکه به صورت ناتمام باقی بماند.
بهترین تعریف برای اهمال کاری این است که فرد انجام دادن کارها را پشت گوش بیندازد یا در انجام آنها تعلل کند و انجام آنها را به روز بعد یا زمان دیگری موکول نماید.
اهمال کاری که با تأخیر انداختن کارها همراه است، در حال حاضر مشکل بسیاری از افراد بوده و باعث میشود آنها نتوانند کاری را در زمان مشخص شده انجام دهند. علاوه بر این، وقتی کاری به صورت مداوم و همیشه به زمان دیگری موکول میشود، نشاندهنده این است که فرد در زندگی شخصی یا اجتماعی برنامهریزی درستی ندارد و تعلل در کارها برای او به یک عادت تبدیل شده است.
اگر شما هم با افرادی سروکار دارید که وظایف و مسئولیتهایشان را با تأخیر انجام میدهند یا اینکه خود شما گاهی اوقات در انجام کارهایتان با اهمال کاری روبرو میشوید و به دنبال راهکارهای مؤثر و مفیدی برای درمان و مقابله با آن هستید، پیشنهاد میکنیم در این مطلب از فرتیک با همراه باشید تا به شما بگوییم: اهمال کاری چیست؟ انواع آن کدام است و چگونه میتوان آن را برطرف نمود؟
منظور از اهمال کاری یا تعلل در کار چیست؟
اهمالکاری به معنای به تعویق انداختن کارهای مهم و ضروری و جایگزین کردن آنها با کارهایی است که اولویت پایینتری دارند. افراد اهمال کار دارای یک ویژگی مشترک هستند: “اینکه فردا یا بعداً این کار را انجام میدهم”. این افراد لزوماً تنبل نیستند و برای انجام کارهای خود از انگیزه و انرژی کافی برخوردار هستند، اما پرداختن به اصل کار برای آنها مشکل و دشوار به نظر میرسد. در حالی که افراد تنبل تمایلی برای انجام کارها ندارند، افراد اهمال کار ترجیح میدهند کارهای ساده و غیر مهم را جایگزین کارهای مهم و ضروری کنند.
دشواری کارها بزرگترین مشکل در اهمالکاری به شمار میآید، یعنی فرد اهمالکار تصمیم ندارد کار مورد نظر خود را انجام دهد، بلکه آن را مدام به زمان دیگری موکول میکنند، اما زمان انجام آن کار هرگز فرا نمیرسد. در بیشتر موارد تعلل در کارها با نوعی احساس گناه همراه است که عواقب جدی برای فرد به دنبال دارد و این احساس گناه از به تأخیر انداختن کارها باعث کاهش اعتماد به نفس، بهرهوری و ایجاد احساس ناخوشایند در فرد میشود.
اهمال کاری را زمانی میتوان به عنوان یک مشکل در نظر گرفت که دارای سه ویژگی زیر باشد:
- باعث کاهش کارایی و عملکرد فرد شود.
- باعث تأخیر در انجام وظایف و مسئولیتها شود.
- در کارهای و فعالیتهای مهم و ضروری ردپایی از آن دیده شود.
رفتارهایی که به عنوان اهمالکاری شناخته میشوند، زندگی شخصی و اجتماعی افراد را تحت تأثیر قرار میدهند، به این صورت که وقتی شما کاری را مدام به زمان دیگری موکول میکنید، به این معنی است که در زندگی برنامهریزی درستی ندارد و این خصلت برای شما به یک عادت تبدیل شده است. با این وجود، اگرچه بیشتر افراد در طول روز با چالش تعلل در کارها مواجه هستند، اما شدت و میزان آن در برخی از افراد به قدری زیاد است که آنها هیچ وقت نمیتوانند کاری را در زمان مشخص خود انجام دهند.
چرا افراد به اهمالکاری روی میآورند؟
اهمالکاری یک تجربه رایج و متداول است که باعث به تأخیر انداختن کارهای روزانه یا حتی وظایف و مسئولیتهای مهم و ضروری در محیط کاری میشود. ممکن است فرد اهمالکار تحویل یک پروژه یا ارائه گزارش کاری خود را با تأخیر انجام دهید و بررسی مشکلات استرسزا را به زمان دیگری در آینده موکول کند که این امر میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. نادیده گرفتن آینده، عدم توانایی تصمیمگیری، سطح آگاهی از وظایف و مسئولیتها یا تمرکز میتواند به عنوان مؤثرترین و مهمترین عواملی مطرح شوند که در رخ دادن این پدیده نقش دارند.
در برخی از تحقیقات تناقص زمانی به عنوان عامل اصلی اهمالکاری افراد مطرح شده است که نشان میدهد مغز انسان سیستم پاداش لحظهای را نسبت به پاداش آینده در اولویت قرار میدهد. از طرفی ممکن است که اصل لذت، مسئول رفتارهای اهمالکارانه در افراد باشد؛ چراکه انسان وظایف خود را به دلیل دوری از احساسات منفی به تأخیر میاندازد و به انجام اموری لذتبخش در لحظه یا زمان حال میپردازد. در این شرایط بر اساس اهمیت مسأله ممکن است برخی از افراد با نزدیک شدن به موعد نهایی انجام کار، دچار استرس زیادی شوند و برای دوری از آن به اهمالکاری بیشتری دست بزند، اما برخی دیگر از این شرایط استفاده میکنند تا در سریعترین زمان ممکن کاری را به پایان برساند.
برای درک بیشتر تناقض زمانی بهترین راهکار این است که به بررسی دو تفکر بپردازیم: یکی تفکر مربوط به زمان حال و دیگری تفکر مربوط به زمان آینده. هنگامی که شما برای خود اهدافی نظیر یادگیری یک زبان خاص یا از دست دادن وزن را مشخص میکنید، در واقع در حال برنامهریزی و طرح نقشه برای زمان آینده هستید. محققان دریافتهاند هنگامی که فرد برای آینده خود نقشه میکشد، مغز او در مییابد که به دنبال پاداشهای طولانی مدت است. اما مغز تصمیم میگیرد به دنبال پاداش آسان و کوتاه مدت برود، بنابراین در این شرایط اهمال کاری رخ میدهد.
به عبارت دیگر، میتوانیم بگوییم؛ تفکر مربوط به زمان آینده، میتواند اهدافی را در نظر بگیرد، اما تفکر مربوط به زمان حال میتواند برای رسیدن به این اهداف اقداماتی را انجام دهد. تفکر مربوط به زمان آینده میخواهد بدنی سالم و روی فرم داشته باشید، اما تفکر مربوط به زمان حال دونات میخواهد.
شما به خوبی میدانید که خوردن غذاهای سالم باعث میشود که بیمار نشوید و بدنی سالم داشته باشید، اما به دلیل اینکه بروز بیماری در طولانی مدت رخ میدهد، تفکر مربوط به زمان حال از شما میخواهد رژیم غذایی سالم را به زمان آینده موکول میکنید و به دنبال لذت آنی برود. همین اتفاق زمانی که شب با انگیزه ایجاد تغییرات بزرگ در روز بعد به خواب میروید، هم رخ میدهد، اما روز بعد زمانی که از خواب بیدار میشوید، مغز شما به الگوهای قدیمی خود بازگشته و رفتارهایتان آسانتر و روتینترین پیش میرود که به چنین رفتاری اهمال کاری در زندگی گفته میشود و بسیاری از ما درگیر آن هستیم.
از جمله عواملی که باعث میشود افراد به اهمالکاری روی بیاورند، عبارتاند از:
- عدم رویارویی با مشکلات؛ یکی از روشهای دفاعی افراد برای دوری از اضطراب و استرس، پرهیز از مواجهه و عدم رویارویی با مشکلات و مسائل است. در این شرایط آنها خود را به کارهای دیگر مشغول میکنند.
- وجود حواس پرتی؛ از دیگر مواردی که میتواند باعث شود فرد به اهمالکاری روی بیاورد، عدم تمرکز یا وجود اختلالاتی نظیر بیش فعالی یا کم توجهی است.
- احساس خود کم بینی؛ زمانی که فرد دچار احساس خود کم بینی میشود برای ادامه کار، انرژی و رغبت لازم را از دست میدهد. این احساس از سه منبع اصلی تلاش برای توجه دیگران، کمال گرایی و تمایل به انکار تصورات منفی سرچشمه میگیرد. این موارد در کنار هم علاوه بر کاهش اعتماد به نفس، منجر به اهمالکاری نیز میشوند.
- وجود خشم و دشمنی نسبت به دیگر افراد؛ در برخی موارد برای تخلیه خشم سرکوب شده نسبت به دیگران اهمالکاری در افراد رخ میدهد که باعث تأخیر در انجام دادن وظایف و مسئولیتهای مربوط به آنها میشود.
دلایل اصلی و مهم اهمالکاری چیست؟
اهمالکاری که باعث عدم موفقیت فرد میشود، بر اثر عوامل مختلفی میتواند رخ دهد که مهمترین آنها عبارتاند از:
۱- عوامل درونی اهمالکاری
نبود انگیزه، انسجام فکری، کمال طلبی، گفتگوی منفی با خود و ترس از شکست از جمله مهمترین عوامل درونی اهمالکاری هستند که درون فرد وجود دارند و کنترل آنها به وسیله خود فرد انجام میشود؛ بنابراین او میتواند با برنامهریزی و اراده کافی آنها را حذف کرده و خود را بهبود بخشد:
نبود انگیزه
مهمترین عامل پیشرفت و انجام دادن یا به پایان رساندن کارها، وجود انگیزه در افراد است. انگیزه به فرد کمک میکند تا به راحتی و با سرعت بیشتری به اهداف و مقاصد خود برسد، اما عدم وجود انگیزه و فقدان آن از جمله دلایل اصلی بروز اهمال کاری به شمار میآید و مسلماً فردی که برای انجام کارهایش انگیزه کافی نداشته باشد، در به تعویق انداختن کارها تعلل میکند. در مقابل میتوان به این نتیجه رسید که برای دور بودن از اهمالکاری وجود انگیزه در فرد امری لازم و ضروری است و میتواند به وسیله خود فرد و با تعیین اهداف و رسالتهای فردی یا حتی توسط سازمان ایجاد و مشخص گردد. اهداف سازمانی انگیزه لازم برای انجام وظایف و مسئولیتها را به کارکنان میدهد، البته به شرطی که کارکنان زمانی که به این اهداف دست پیدا میکنند، مورد تشویق قرار گیرند.
انسجام فکری
هنگامی که فرد بر روی کاری تمرکز و انسجام فکری کافی نداشته باشد، مطمئناً نمیتواند کارها را به خوبی انجام دهد، در این شرایط به دلیل عدم تمرکز، به تعویق انداختن یا تعلل در انجام کارها اولین گزینهای است که به ذهن او خطور میکند؛ بنابراین پیشنهاد میشود، همواره بر روی یک کار تمرکز کافی داشته باشید تا بتوانید آن را سریع و به موقع به پایان برسانید. به یاد داشته باشید زمانی که شما بر روی کاری تمرکز دارید، اهمالکاری و به تعویق انداختن کارها به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
کمال طلبی
یکی دیگر از آفات موفقیت و دلایل اصلی بروز اهمالکاری وجود کمالطلبی یا کمالگرایی در فرد است. افرادی که به کمال طلبی دچار میشوند معمولاً تمایل دارند، زمانی کارشان را شروع کرده و آن را انجام دهند که تمام عوامل و معیارهای مورد نیازشان در حد مطلوب آماده و مهیا باشد. اما نکته مهم اینجاست که همیشه برای شروع یک کار، ابزارها و نیازها در حد مطلوب ایجاد نمیشود؛ بنابراین به شما توصیه میکنیم، هنگامی که میخواهید کاری را شروع کنید، به فکر آماده بودن تمام شرایط نباشید، بلکه سعی کنید مرحله به مرحله کارها و مسئولیتهایتان را انجام دهید تا به مرور زمان، ابزارها و نیازهای شما تکمیل شوند و بتوانید آنها را بهبود بخشید.
گفتگوی منفی با خود
افراد بسیاری وجود دارند که به صورت مداوم با خودشان صحبتهای منفی میکنند و به خود انرژی منفی میدهند. این افراد معمولاً حرف از ناامیدی و یاس میزنند و با خود میگویند: “من نمیتوانم این کار را انجام دهم”. این تفکر باعث عدم موفقیت فرد در مسیر پیش رو میشود؛ بنابراین افراد که به گفتگوی منفی با خود میپردازند و دچار تفکرات منفی هستند، چون فکر میکنند که نمیتوانند کارها را انجام دهند، آنها را به تعویق میاندازند یا در انجام دادن این کارها تعلل میکنند و به افراد اهمالکار تبدیل میشوند.
ترس از شکست
یکی دیگر از دلایل اصلی اهمالکاری در افراد، ترسی است که از شکست دارند و با این احساس کارها را شروع به انجام دادن میکنند. آنها برای اینکه با ترس خود مواجه نشوند، کارها را به تعویق میاندازند و دست به اهمالکاری میزنند. علت اینکه این افراد کارها را به تعویق میاندازند، این است که مبادا در انجام آنها شکست بخورند و این شکست منجر به سرخوردگی آنها شود. در بسیاری از موارد ترس از شکست را میتوان در رفتار دیگران، به خصوص افراد بالا دست مثل مدیران جستجو کرد. هنگامی که مدیری به دلیل کار اشتباه یکی از کارکنان، او را به شدت توبیخ کرده یا در مقابل همکارانش او را مورد سرزنش قرار میدهد، این برخورد باعث میشود دیگر او جرئت انجام کاری را نداشته باشد و وظایف خود را به تعویق بیندازد.
۲- عوامل بیرونی اهمالکاری
بزرگ بودن کارها، پیچیدگی کارها، عدم شفافیت در شرح وظایف و دستورالعملها و ضعف مدیریت از جمله مهمترین عوامل بیرونی تعلل در کارها و اهمالکاری محسوب میشوند که افراد کنترل چندانی بر روی آنها ندارند و نمیتوانند به خوبی آنها را مدیریت کنند. عوامل بیرونی به تعویق انداختن کارها بیشتر بستگی به سازمانها و شرکتها دارد و مدیران با تصمیمگیریهای درست میتوانند شرایطی را ایجاد کنند که میزان اهمال کاری پرسنل را به حداقل برسانند.
بزرگ بودن کارها
برخی از کارها و پروژههایی که به افراد واگذار میشود، آنقدر بزرگ است که باعث ایجاد ترس و واهمه در آنها شده و فرد در انجام دادن این کارها تعلل میکند. اما اگر مدیران سازمان بتوانند مطابق توانایی افراد کارها و وظایف را تعریف کنند و به آنها ارائه دهند، مطمئناً افراد میتوانند این کارها را در زمان مناسب به اتمام برسانند و مانع از به تعویق انداختن آنها شوند.
پیچیدگی کارها
احتمالاً شما هم تجربه انجام کارهای دشوار و پیچیده را داشتهاید، کارهایی که در سازمانها با پیچیدگی روبرو هستند، معمولاً در زمان مشخص شده و مطابق با برنامهریزی صورت گرفته، پیش نمیروند. ماهیت این کارها تعللپذیری آنها بوده و افراد به سختی میتوانند آنها را انجام دهند.
عدم شفافیت در شرح وظایف و دستورالعملها
هنگامی که شرح وظایف و دستورالعملها به درستی به افراد انتقال داده نشود، آنها نمیتوانند به خوبی مسئولیتهایشان را انجام دهند که این مسأله میتواند یکی از دلایل مهم اهمالکاری و تعلل کارها در سازمانها باشد. در صورتی سازمانها بخواهند میزان به تعویق انداختن کارها توسط افراد را در این مورد کاهش دهند، لازم است دستورالعملها و شرح وظایف را به صورت دقیق و کاملاً واضح به کارکنانشان اعلام نمایند.
ضعف مدیریت
یکی دیگر از مواردی که در سازمانها و شرکتهای مختلف باعث تعلل کارها میشود، ضعف مدیریت است. در صورتی که مدیری نتواند کارکنان خود را به درستی مدیریت و کنترل کند و نتواند از آنها کار درست را بخواهد، این امر باعث اهمالکاری خواهد شد؛ بنابراین لازم است مدیران به کارکنان خود برنامه بدهند و این برنامهها را در زمان مشخص شده از آنها بخواهند. مدیری که برای انجام کارها اقتدار لازم را نداشته باشد، باعث میشود کارکنان به سادگی زیر بار انجام کارها نروند و اهمال کار شوند.
افراد اهمال کار دارای چه ویژگیها و خصوصیاتی هستند؟
در خصوص ویژگیهای بارز افراد اهمالکار میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
شروع کار برای آنها سخت و دشوار است
افراد اهمالکار همواره با شروع کار مشکل دارند و برای آنها آغاز کار از انجام آن دشوارتر است؛ بنابراین افراد اهمالکار نباید به کل پروژه یا کار فکر کنند، بلکه فقط باید کار را شروع کنند. اگر میخواهید هنگام انجام وظایف و مسئولیتهایتان اهمال کار نباشید، بهتر است به نحوه تحویل به موقع یا اجرای درست کار طبق برنامه و به مدت زمان کلی آن فکر نکنید و فقط کارتان را شروع کنید و آن را انجام دهید.
آنها مدام از مشغله زیاد و دشواری امور شکایت دارند
شکایت از امور، زمان بر بوده و امکان تعلل در کارها را به وجود میآورد و باعث احساس یاس و ناامیدی میشود، بنابراین دست از شکایت کردن بردارید، به وظایفتان برسید و روی شروع کردن کارها تمرکز داشته باشید.
آنها سیستم کاری مشخصی ندارند
نداشتن برنامه خاص و امتحانکردن رویکردهای مختلف از دیگر ویژگی افراد اهمالکار است که با این روش میخواهند از طریق آزمون و خطا متوجه بهترین و مناسبترین رویکرد شوند. اما با دشواری زیاد در انجام وظایفشان روبرو میشوند؛ بنابراین برای جلوگیری از این خصلت شما باید بدانید در کدام ساعت روز میتوانید بیشترین بهرهوری را در کار داشته باشید. برخی از افراد برای انجام دادن مسئولیتهایشان اول صبح سرحالتر هستند و انرژی بیشتری دارند.
بنابراین، زمان مناسب کار کردن خود را پیدا کنید و مهمترین وظایفتان را در آن ساعتها انجام دهید. علاوه بر این، در بازه زمانی 60 تا 90 دقیقه به کار کردن بپردازید. در این بازده زمانی کاملاً تمرکز داشته باشید تا چیزی حواس شما را پرت نکند، سپس 15 دقیقه استراحت کنید. 2 تا 3 مرتبه کار کردن در فواصل زمانی روزانه میتواند نتیجه بهتری نسبت به کار کردن در تمام روز داشته باشد.
آنها کار شروع کرده را به پایان نمیرسانند
از دیگر عادتهای نادرست افراد اهمالکار این است که کار را آغاز میکنند، کمی آن را پیش میبرند، اما تکمیل کار را به تأخیر میاندازند. شما باید روی این ویژگی هم کار کنید تا به فردی اهمالکار تبدیل نشوید. برای پایان دادن به یک کار لازم است: به آن علاقه داشته باشید، منابع مورد نیازتان بررسی کنید، زمان و انرژی را بودجهبندی کنید، کمالگرایی را کنار بگذارید، زمانی که کاری را شروع میکنید به آن متعهد بمانید، چشم انداز نهایی آن را در نظر بگیرید، پیشرفت کاری را بررسی کنید و در نهایت میزان دستیابی به اهداف را در بازه زمانی مشخص ارزیابی کنید.
آنها برای کارهایشان اولویتبندی را در نظر نمیگیرند
برای اینکه تعلل در کارها را کنار بگذارید، بهترین عادت این است که امور غیر ضروری را حذف کنید و بر روی امور مهم متمرکز شوید. افراد اهمال کار مطالب زیادی را در ذهن و فهرستکاری خود دارند و همیشه به آنها فکر میکنند. این فهرست را با خود به همه جا میبرند، اما این کار باعث میشود که تمام عملکرد آنها در هنگام تمرکز روی یک فعالیت تحت تأثیر قرار گیرد؛ بنابراین برای برطرف کردن این ویژگی بهتر است کارهای غیر ضروری را حذف کنید و دوباره فهرست جدیدی از امور ضروری تهیه کنید.
انواع اهمالکاری و تعلل در کارها شامل کدام موارد میشود؟
اهمالکاری یا به تعویق انداختن کارها انواع مختلفی دارد که درمان و روشهای مقابله با هر کدام متفاوت است. همچنین بهتر است بدانید که تأثیر انواع مدلهای اهمالکاری بر زندگی افراد باهم فرق میکند. به طور کلی انواع اهمالکاری شامل موارد زیر میشود:
اهمالکاری گرایشی
این نوع از اهمالکاری معمولاً در افراد وجود دارد و باعث میشود که آنها در طول روز بسیاری از کارها را با تأخیر انجام دهند. فردی که دچار اهمالکاری گرایشی میشود، ممکن است وظایف و مسئولیتهایش را انجام ندهد. برخی از دلایل بروز این نوع اهمالکاری در افراد میتواند به خاطر لجبازی و ترس یا فرار از واقعیت باشد. به عنوان مثال، شما به خوبی از ضرورت و مزیت ورزش کردن برای سلامت بدن اطلاع دارید، اما صبحها نیم ساعت هم ورزش نمیکنید و به جای آن ترجیح میدهید به خوابتان ادامه دهید؛ بنابراین ورزش نکردن نوعی اهمالکاری گرایشی محسوب میشود.
در نوع گرایشی معمولاً تعلل در کارها و تنبلی تقریباً از یک معنا برخوردار هستند که باعث میشود فرد انجام دادن برخی از کارها را از روی تنبلی به تأخیر بیندازد. راهکارهای متعددی برای مقابله و درمان اهمال کاری گرایشی وجود دارد که یکی از آنها جایزه دادن به خود است. با این روش شما میتوانید برای انجام دادن وظایف مختلف که احتمال تعلل در آنها زیاد است، برای خود جایزهای را در نظر بگیرید.
یکی دیگر از راهکارهای مقابله با این نوع اهمالکاری، فراهم کردن تمامی مقدمات مورد نیاز برای آن است. مثلاً، اگر میخواهید درس بخوانید، تمام لوازم مورد نیاز خود را نزدیک میز مطالعه قرار دهید، در این صورت برای برداشتن یک ورق کاغذ یا یک خودکار، ساعتها درس خواندن را رها نمیکنید.
اهمالکاری اجتنابی
اهمالکاری اجتنابی یکی از متداولترین انواع اهمالکاری به شمار میآید که علت آن ریشه در تنبلی افراد ندارد، بلکه در این نوع، معمولاً فرد از انجام کارهایی که به او تحمیل شده، اجتناب میکند. هنگامی که وظیفه یا مسئولیتی به فرد تحمیل شود و او تمایلی به انجام آن داشته باشد، چون علاقه و انگیزهای برای انجام دادن این کار ندارد، در آن تعلل میکند. در این نوع از اهمالکاری، فرد به صورت کاملاً آگاهانه انجام دادن کارها را به تعویق میاندازد. نمونهای از اهمالکاری اجتنابی را میتوان به اخیر انداختن تکالیف در کودکان و نوجوانان مشاهده نمود که به دلیل لجبازی صورت میگیرد.
برای جلوگیری و درمان اهمالکاری اجتنابی، لازم است فرد بداند انجام دادن کار مورد نظر چقدر به نفع او است تا از این طریق انجام دادن آن را به تعویق نیندازد. در بسیاری از موارد، نوع برخورد و لحن اطرافیان که حالت امری دارد، باعث میشود تا فرد در انجام دادن کارها تعلل کند؛ بنابراین بهتر است از اطرافیان خود بخواهید تا با لحن مناسبی با شما صحبت کنند؛ چراکه اهمالکاری اجتنابی به دلیل لحن دستوری افراد رخ میدهد.
اهمالکاری شناختی
در میان انواع اهمالکاری، نوع شناختی آن به صورت کاملاً ناآگاهانه و ندانسته صورت میگیرد و باعث میشود تا فرد در شرایط و موقعیتهای مختلف قدرت تصمیمگیری نداشته باشد. در نوع شناختی فرد نمیداند که آیا انجام دادن یک کار برایش مفید است یا مضر؟ بنابراین؛ اگر در بسیاری از موارد، شما هم نمیتوانید تصمیم درستی بگیرید یا اینکه نمیتوانید به خوبی جنبههای مختلف یک کار را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهید یا حتی در تصمیمگیری ضعف دارید، حتماً درگیر اهمالکاری شناختی شدهاید
علت اصلی این نوع تعلل در کار، مردد بودن است. بسیاری از افراد همیشه در انجام وظایف و مسئولیتهایشان شک و تردید دارند و به همین دلیل انجام آنها را به تعویق میاندازند. در صورتی که شما هم گاهی اوقات احساس شک و تردید دارید، بهتر است بدانید که درک درستی از تواناییها و ویژگیهای اخلاقی خود ندارید و به همین خاطر بین انجام دادن یا انجام ندادن کارها مردد هستید. فردی که مدام به تواناییهای خود شک دارد، نمیتواند مزایا و معایب انجام دادن یک کار را تجزیه و تحلیل کند و چون همیشه دچار تردید و سرگرمی است، نمیتواند عملکرد مناسب و قابل توجهی را از خود نشان دهد.
برای مقابله با تردید در تصمیمگیری و درمان اهمالکاری شناختی، بهتر است یک چک لیست تهیه کنید، مزایا و معایب کاری را که به شما محول شده، در آن بنویسید و سپس بر اساس چک لیست تصمیم بگیرید که انجام دادن آن کار چقدر به نفع شما است. از دیگر دلایلی که افراد نمیتوانند به درستی تصمیمگیری کنند، ضعف در تصمیمگیری است که باعث تعلل در کارها میشود. به عنوان مثال، ممکن است فردی برنامههای فوقالعادهای در ذهن داشته باشد و بتواند آنها را به درستی انجام دهد، اما توانایی عملی ساختن این افکار را نداشته باشد؛ چراکه هنگام تصمیمگیری دچار ضعف و مشکل میشود و به همین دلیل از عملی کردن آنها منصرف شده یا انجام دادنشان را به تعویق میاندازد.
برای مقابله با ضعف در تصمیمگیری، بهتر است با فردی متخصص صحبت کنید و از او مشورت بخواهید. برنامهریزی دقیق و مرحله به مرحله در این شرایط نیز میتواند به شما کمک کند. نداشتن درک درست از آینده و مشخص نبودن سطح توقعات هم یکی دیگر از دلایل بروز اهمالکاری شناختی است. برخی از افراد نمیدانند دنبال چه چیزی در زندگی هستند و چه توقعی از آینده دارند. آنها در زندگی هیچ هدفی را دنبال نمیکنند و چون هدفمند نیستند، انجام دادن کارهایشان را به تأخیر میاندازند.
اهمالکاری جسمانی
در این نوع از اهمالکاری، فرد به دنبال بهانههای مختلفی میگردد تا وظایفش را به درستی انجام ندهد و آنها را به تعویق بیندازد. در اهمالکاری جسمانی فرد به بهانه ضعف جسمی یا بیماری و … در انجام کارها تعلل میکند. اهمالکاری جسمانی ممکن است زمانی رخ دهد که شما احساس خستگی و بیحالی دارید و به همین دلیل وظایف و مسئولیتهای خود را به زمانی دیگری موکول میکنید و انجام آنها را به تأخیر میاندازید.
چرا اهمالکاری و تعلل در کارها مضر است؟
در صورتی که برای مدت زمانی طولانی وظایف و مسئولیتهای خود را به تعویق بیندازید و به اهمالکاری خود ادامه دهید، به مرور زمان نسبت به اهداف و رؤیاهایی خود بیانگیزه خواهید شد که این امر میتواند باعث افسردگی و از دست دادن فرصتهای خوب در زندگی شما شود. مثل به دست آوردن یک جایگاه شغلی مناسب و …
اما اهمالکاری میتواند اثرات مخرب دیگری را هم به همراه بیاورد از جمله:
- کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس
- از دست دادن زمان ارزشمند و گرانبها
- عدم موفقیت و دست نیافتن به رؤیاها و اهداف
- از بین رفتن و نابود شدن فرصتهای مناسب
- ضعف در تصمیمگیری درباره مسائل مهم زندگی و کار
- احساس سرخوردگی و بیهوده بودن
- خدشهدار شدن اعتبار و شهرت
شاید اثرات اهمالکاری در ابتدا مهم به نظر نرسد، اما با گذشت زمان میتواند اثرات مخربی نظیر اضطراب، استرس، افسردگی و … را برای فرد به وجود بیاورد، بنابراین اگر فکر میکنید شما هم به فردی اهمال کار تبدیل شدهاید و تعلل در کارها برایتان یک عادت شده است، بهتر است به دنبال درمان و مقابله با این موضوع باشید.
برای مقابله و درمان اهمال کاری چه راهکارهایی وجود دارد؟
درمان اهمالکاری و مقابله با آن ممکن است بسیار دشوار باشد، به ویژه اگر در انجام کارها و پروژههایتان به این کار عادت کرده باشید، اما شما میتوانید با استفاده از راهکارهایی که در ادامه آنها را به شما معرفی میکنیم، طرز فکر خود را تغییر دهید تا از این چرخه خارج شوید و اهمالکاری را کنار بگذارید.
به طور کلی روشهای درمان اهمال کاری عبارتاند از:
۱- به اولویتبندی کارها بپردازید
یکی دیگر از راهکارهای مؤثر برای مقابله با تعلل در کارها این است که در زندگی برای رسیدن به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت کارهایتان را اولویتبندی کنید. در صورتی که افراد برای کارهایی که قرار است در طول روز انجام دهند، اولویتبندی درستی نداشته باشند، به احتمال زیاد از انجام دادن آنها سرباز خواهند زد. افراد موفق تلاش نمیکنند که همه کارها را با هم انجام دهند، بلکه آنها آموختهاند که طبق برنامه و اولویتبندی کارهای مهم خود را انجام دهند.
میتوانید برای اینکه دچار اهمالکاری نشوید، کارهایتان را به 4 گروه تقسیمبندی کنید:
شما برای انجام همه کارها هرگز زمان کافی ندارید، اما وقت دارید تا به کارهای مهم و اولویتهای از پیش تعیین شده خود بپردازید. این کارهای مهم و غیر فوری هستند که باعث رشد و شکوفایی فرد میشوند. افراد اهمالکار همیشه لیست بلندی را برای کارهای خود در نظر میگیرند و در نهایت فقط کارهای ساده و غیر مهم را انجام میدهند. اما افراد موفق اولویتها را مشخص کرده و به انجام آنها میپردازند و از انجام کارهای غیر مهم پرهیز میکنند؛ بنابراین بهتر است فعالیتهای خود را با توجه به این چهار گروه تقسیمبندی کنید و لیست آنها را بنویسید. ابتدا کارهای فوری و مهم که احتمال به تعویق انداختن آنها زیاد نیست را انجام دهید و سپس بیشتر وقت خود را به فعالیتهای غیر فوری و مهم اختصاص دهید.
۲- کمال گرایی و کمال طلبی خود را کنترل کنید
با وجود اینکه کمال گرایی علت اصلی اهمال کاری در افراد نیست، اما ممکن است در کنار دلایل دیگر باعث به تعویق انداختن کارها شود. در صورتی که شما همیشه بعد از شروع کردن کار به بهترین شکل ممکن یا خروجی گرفتن در بهترین حالت ممکن فکر میکنید، فردی کمالگرا هستید، لازم این خصوصیت خود را کنترل کنید. اما برای دوری از کمالگرایی، به این موضوع فکر کنید که اگر همین الان کارتان را شروع نکنید، با گذشت زمان و اضافه شدن کارهای جدید، ممکن است این کار در ذهن شما آنقدر بزرگ شود که دیگر از انجام آن وحشت داشته باشید.
بنابراین، اگر متوجه شدید علت به تعویق انداختن کارهایتان کمالگرایی است، میتوانید استانداردهای خود را کاهش دهید، هدف خود را خوب بودن کار قرار دهید و در انتها اگر زمان اضافی داشتید، به نقطه عالی بودن کارتان فکر کرده و سعی کنید به این نقطه برسید. یادتان باشد که نگذارید کمالگرایی به حدی برسد که شما را از شروع کردن کارهایتان باز دارد.
۳- برای انجام دادن کارها از قدمهای کوچک شروع کنید
برای اینکه بتوانید تعلل در کارها را کنار بگذارید، میتوانید مراحل انجام وظایف و مسئولیتهایتان را کوتاه و به صورت جزئی در برنامه خود وارد کنید. قدمهای کوچک باعث ایجاد دستاوردهای بزرگ میشود. زمانی که پروژهها به مراحل کوچکتر تقسیم میشوند، احتمال به تعویق انداختن کارها و وظایف کمتر میشود، در غیر این صورت ممکن است افراد به اهمالکاری روی بیاورند. کار کردن بر روی پروژه کوتاه مدت که میدانید میتوانید آن را به سرعت انجام دهید و به پایان برسانید، آسانتر خواهد بود. هنگامی که چند قدم اولیه را در مسیر درست برمیدارید، میتوانید به راحتی حرکت خود را تا پایان ادامه دهید و آن را به سرانجام برسانید. با اتمام هر مرحله قطعاً احساس انرژی و انگیزه بیشتری برای انجام مراحل بعدی خواهید داشت.
۴- کارهای سخت در ابتدا انجام دهید
شاید شما میتوانید وظایفتان را به سرانجام برسانید، اما از این میترسید که در انجام آنها دچار مشکل شوید. در این صورت بهتر است ابتدا استرس را از خود دور کنید و سپس قسمتهای ناخوشایند و سختتر کار را انجام دهید. زمانی که شما مراحل سخت و دشوار کارتان را انجام دادید و خیالتان از بابت آن راحت شد، بعد میتوانید مراحل آسانتر را انجام دهید، اما اگر قسمت سخت کارتان را برای مراحل آخر بگذارید، انگیزه خود را برای ادامه دادن کار از دست میدهید و انجام آن را به تعویق میاندازید.
۵- خوشبین بودن را در کارهای خود اعمال کنید
عدم اعتماد به نفس از جمله مواردی است که باعث به تأخیر افتادن کارها میشود، اما خوشبین بودن و داشتن ذهنی با افکار مثبت مهمترین راهکار برای مقابله و درمان اهمالکاری است؛ بنابراین در کاری که میخواهید انجام دهید، موارد مثبت آن را پررنگ و برجسته کنید و قسمتهای منفی را به حداقل برسانید. نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید و کارهایی را که در گذشته با موفقیت پشت سر گذاشتهاید، فهرست کنید و تلاش کنید تا نقاط ضعف خود را به نقاط قوت تبدیل کنید. سعی کنید بیشتر بر این موضوع تمرکز کنید که میتوانید کار مورد نظرتان را انجام دهید و کمتر به فکر شکست در کارتان باشید.
۶- به مدیریت کردن زمان و وقت خود توجه کنید
در صورتی که هدفی را در زندگی شخص یا کاری خود دنبال میکنید، بهتر است برای درمان اهمالکاری و مقابله با آن به فکر مدیریت زمان باشید. یک روز 24 ساعت است و بیشتر از این زمان وجود ندارد، با این وجود چرا برخی از افراد به تمام کارهای خود میرسند، اما برخی دیگر همیشه کارهایشان به تأخیر میافتد؟ راز انسانهای موفق چیست و چرا آنها درگیر اهمالکاری نمیشوند؟ در پاسخ باید بگوییم؛ افراد موفق به مدیریت زمان خود اهمیت زیادی میدهند و از این طریق تمام کارهای خود را به موقع انجام میدهند. شما میتوانید با مدیریت کردن زمان علاوه بر مقابله با اهمالکاری، اضطراب و استرس خود را هم کنترل کنید و باعث افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس در خود شوید.
چه روشهایی برای تشخیص اهمال کاری در افراد وجود دارد؟
اهمالکاری یا تعلل در کارها یک مشکل مزمن و گسترده است، با وجود اینکه برخی از افراد گاهی اوقات انجام کارهایشان به تعویق میاندازند، اما افراد اهمالکار به صورت مداوم از انجام کارهای دشوار اجتناب میکنند. برای اهمال در کارهای همیشگی، حوصله نداشتن معمولاً بر اهداف و مسئولیتهای افرادی که کارها را به تعویق میاندازند، اولویت دارد که میتواند آنها را در یک مارپیچ رو به پایین از احساسات منفی قرار دهد و مانع از تلاشهای آینده شود.
تعلل در کارها مستلزم خود فریبی است و در سطوح پایینتر افراد اهمالکار به خوبی از نتیجه و عواقب آن آگاه هستند، اما تغییر عادتها در آنها نیاز به تلاش بیشتری از انجام وظایفی دارد که پیش روی این افراد قرار گرفته، این در حالی است که سطوح بالاتر اهمالکاری با اضطراب، بیش فعالی، کمالگرایی و افسردگی در ارتباط خواهد بود.
برای اینکه بتوانید اهمالکاری و به تعویق انداختن کارها را در افراد تشخیص دهید، میتوانید از دو روش زیر استفاده کنید:
تست اهمال کاری تاکمن
یکی از روشهای رایج و متداول برای تشخیص اهمالکاری و تعلل کارها در فرد، استفاده از پرسشنامه تاکمن است که شامل تستهای مربوط به اهمالکاری بوده و برای سنجش و ارزیابی افراد اهمال کار از 16 سؤال تشکیل شده که جواب هر تست به شکل چهار گزینه درجهبندی میشود:
- مطمئناً من این چنین هستم
- این تمایل در من وجود دارد
- مطمئناً من این چنین نیستم
- این تمایل در من وجود ندارد
16 سؤال تست اهمالکاری تاکمن (TPS) به صورت زیر است:
- حتی اگر انجام کارها برای من مهم باشند، بدون دلیل آنها را به تأخیر میاندازم.
- برای شروع کاری که سریع و فوری باشد، من تا لحظه آخر در انجام آن تعلل میکنم.
- در صورتی که شروع کاری مورد علاقه من نباشد، آن را به تأخیر میاندازم.
- همیشه در تصمیمگیریهای سخت و دشوار تعلل میکنم.
- همیشه به دنبال بهانه یا علتی برای انجام ندادن کارهایم هستم.
- همیشه شروع برنامههایی که باعث پیشرفت کارهایم میشوند را با تأخیر انجام میدهم.
- همیشه برای انجام کارهای کسل کنند، وقت کافی صرف میکنم.
- همیشه وقتی قرار است کار مشکل و سختی را انجام دهم، آن را به تأخیر میاندازم.
- به صورت درمانناپذیری گرفتار وقت تلف کردن هستم.
- در حال حاضر وقت خود را تلف میکنم، اما به نظر نمیرسد که بتوانم اقدامات مؤثری را انجام دهم.
- به خودم قول میدهم کاری را انجام دهم، اما عملاً خود را کنار میکشم.
- هر وقت تصمیم به انجام کاری میگیرم، آن را دنبال میکنم.
- همیشه کارهای مهم را انجام میدهم و وقت اضافه میآورم.
- هر چند به خاطر شروع نکردن کار از خودم متنفر میشوم، اما این تنفر من را وادار به انجام کار نمیکند.
- عادت ندارم کاری را به فردا موکول کنم یا از انجام آن طفره برم.
- حتی زمانی که اهمیت و ضرورت انجام کارها برای من مشخص باشد، باز هم نسبت به انجام آنها بیتفاوت هستم.
فردی که در این پرسشنامه نمره بالاتری بگیرد، نشاندهنده تعلل بالای او در کارها است. به عنوان مثال، گزینه مطمئناً من این چنین هستم، نمره 5 و گزینه مطمئناً من این چنین نیستم نمره یک را میگیرد و گزینههای دیگر به همین ترتیب نمرهگذاری میشوند.
تهیه چک لیست
برای تشخیص اهمالکاری یک روش دیگر این است که از یک چک لیست استفاده کنید. ابتدا تمامی کارهای روزانه خود را بر اساس اولویت در چک لیست بنویسید. سپس در طول روز با انجام دادن هر کدام از آنها، در مقابلشان یک تیک بزنید. در انتهای روز ببینید چقدر از کارهایتان انجام شده است؟ و دلیل کارهایی را که انجام ندادهاید، مشخص کنید که آیا اهمالکاری بوده یا وجود مشکلات دیگر. از این طریق شما میتوانید متوجه شوید که آیا فردی اهمال کار هستید یا نه؟
کلام آخر
با توجه به مطالب بیان شده؛ اهمالکاری (Procrastination) باعث میشود شما به جای تمرکز بر روی انجام کارهای مهم و ضروری به کارهای غیر مهم و پیش پا افتاده بپردازید و آنها را انجام دهید. اهمالکاری در هر زمینهای که باشد، میتواند آثار مخربی بر روی زندگی شخصی و کاری افراد بگذارد و مانع از پیشرفت و به نتیجه رسیدن اهداف شود.
در صورتی که مدام این جمله را با خود تکرار میکنید که “من در طول روز وقت کافی برای انجام کارهایم ندارم” یا “فردا این کار را انجام میدهم” یا جملاتی از این دست ذهن شما را به خود مشغول کرده و نمیگذارند بر روی کارهای مهم خود تمرکز کافی داشته باشید، احتمالاً دچار مشکل اهمالکاری شدهاید و باید به دنبال راهکارهایی برای غلبه و درمان آن باشید.
اکنون که با ماهیت اهمالکاری و دلایلی که میتواند در ایجاد آن تأثیر بگذارند، آشنا شدید، در صورتی که تمایل دارید به طور عمیقتری بر روی اهمال کاری خود کار کنید، میتوانید از نکات و راهکارهایی که در دورههای آموزشی رهایی از اهمال کاری توسط آکادمی توسعه فردی فرتیک به منظور رفع و درمان اهمال کاری ارائه میشود، بهرهمند شوید. شما میتوانید برای شرکت در دورههای آموزشی و دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید.
و در پایان برای ما در کامنت بنویسید که آیا فردی اهمالکار هستید یا نه؟ و اگر فردی اهمالکار هستید، آیا تمایل دارید برای رسیدن به اهداف و رؤیاهایتان تلاش کنید و خود را تغییر دهید؟
منابع:
services.unimelb.edu.au
services.unimelb.edu.au
www.lifehack.org
www.lifehack.org
letsreachsuccess.com
medschoolinsiders.com
medschoolinsiders.com
